W Europie co 18 minut umiera kobieta na raka szyjki macicy, a corocznie 3,5 tys. Polek słyszy diagnozę: „nowotwór!”. Dlatego tak ważne są badania profilaktyczne, które wykrywają wczesne oznaki choroby.
W spotkaniu andrzejkowym wzięło udział około 40 położnych z terenu powiatu iławskiego. Odbyło się ono pod hasłem: „Nie tylko wróżyć, ale współtworzyć zdrową przyszłość nowych pokoleń” i zostało zorganizowane przez Agencję Świadczeń Medycznych „Vita”. Jak co roku, można było wysłuchać ciekawych wykładów na temat zdrowia.
BRODAWCZAK
(NIE)LUDZKI
Pierwszy z wykładów wygłosił lekarz ginekolog Raoul Daffe z iławskiego szpitala i dotyczył on profilaktyki w ramach wczesnego wykrywania raka szyjki macicy.
– Choroba ta stanowi duży problem i jest bardzo groźna, ale można jej zapobiec – apelował ginekolog. – Corocznie na całym świecie rozpoznaje się ponad 5 milionów jej zachorowań, z czego pół miliona kobiet umiera.
Rak szyjki macicy rozwija się długo i bezboleśnie – latami może nie dawać o sobie znać. Nie jest chorobą dziedziczną ani uwarunkowaną genetycznie. Za rozwój raka szyjki macicy odpowiedzialny jest powszechnie występujący wirus brodawczaka ludzkiego, zwany HPV.
Istnieje wiele typów tego wirusa. Na ogół są łatwe do leczenia i nie predysponują do rozwoju nowotworów. Jednak niektóre – tzw. wysokiego ryzyka lub onkogenne, przy długotrwałej infekcji mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy.
– Do zakażenia może dojść w czasie stosunku płciowego, jak również w przypadku bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby zakażonej – mówi Barbara Chojnowska, położna oddziałowa z iławskiego szpitala. – Wszystkie kobiety, które rozpoczęły życie seksualne mogą mieć kontakt z zarówno z typami HPV niskiego ryzyka, jak również tymi najgroźniejszymi. Około 80% kobiet aktywnych seksualnie ulega zarażeniu wirusem HPV przynajmniej raz w ciągu całego życia.
Dlatego tak ważne są profilaktyczne badanie cytologiczne, które możemy wykonać w gabinecie ginekologicznym. Polega ono na mikroskopowej ocenie komórek pobranych specjalną szczoteczką z szyjki macicy. Jaki jest cel tego bezbolesnego badania? Najważniejszym jest całkowita redukcja zachorowań i śmiertelności kobiet.
– Badania profilaktyczne przesiewowe są po to, by odróżnić zdrowe kobiety od chorych – kontynuuje Daffe. – Dążymy do zwiększenia zgłaszalności na nie. I to nie tylko tych kobiet, które odczuwają jakiś dyskomfort. Powinny zgłaszać się te, którym nic nie dolega. Pamiętajmy, że dolegliwości związane z rakiem szyjki macicy pojawiają się późno. Kobieta może mieć wirus HPV wirus, a objawy takie jak np. krwawienie wystąpi po 3-4 latach.
Dzięki badaniu można zdiagnozować nawet niewielkie nieprawidłowości zachodzące w szyjce macicy. Wczesne zmiany, wykryte w jej komórkach można całkowicie wyleczyć.
Badanie cytologiczne nie zapobiega zakażeniu wirusem HPV, który wywołuje raka szyjki macicy. Pomaga natomiast w identyfikacji wczesnych oznak choroby.
KONTROLA PRZEDE WSZYSTKIM
Kobiety przed wizytą u ginekologa popełniają podstawowy błąd biorąc długą i często gorącą kąpiel. Jest ona niewskazana, ponieważ może doprowadzić do błędnego wyniku badań z wymazu (tzw. pozytywnie fałszywego).
Przed planowanym badaniem cytologicznym kobieta nie powinna również stosować w ciągu ostatnich 48 godzin środków dopochwowych i tamponów a także współżyć seksualnie. Zróbmy to dla własnego zdrowia!
– Co roku około 3,5 tysiąca Polek słyszy diagnozę: „nowotwór!” – kontynuuje Barbara Chojnowska. – Połowa z nich nigdy nie wyzdrowieje, ponieważ zgłosiła się do lekarza zbyt późno. Oznacza to, że z 10 kobiet, u których codziennie wykrywa się w Polsce raka szyjki macicy, 5 umiera. Część z nich nie zdążyła po prostu wykonać badania cytologicznego.
Z bezpłatnych badań cytologicznych mogą skorzystać kobiety w wieku 25-59, które nie miały wykonywanej cytologii w ramach NFZ w ciągu ostatnich 3 lat.
Jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz kobietom będącym w grupie podwyższonego ryzyka może zalecić wykonywanie badania nawet co 6 miesięcy.
OLA KROTOWSKA
Czynniki ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy:
– przewlekłe zakażenie wirusem HPV 16/18 lub innymi typami wysokoonkogennymi
– wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego
– duża liczba partnerów seksualnych
– duża liczba porodów
– niski status socjo-ekonomiczny
– wiek (największy odsetek zachorowań jest pomiędzy 40 a 55 rokiem życia)
– wieloletnie palenie papierosów
– śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy w wywiadzie
Wykład poprowadził
ginekolog Raoul Daffe z iławskiego szpitala.
Z lewej: Barbara Chojnowska, położna oddziałowa
Badanie cytologiczne warto powtarzać co roku,
z wyjątkiem, kiedy poprzednie badania były prawidłowe
przez 3 kolejne lata i kobieta nie należy do grupy
podwyższonego ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy
Cytologia jest nieinwazyjnym badaniem,
polegającym na pobraniu przez ginekologa wymazu
z szyjki macicy i jego ocenie